2 kwietnia mija sto lat poznańskiej budowlance na Rybakach
2 kwietnia 1919 r., sto lat temu, rozpoczęły się zajęcia w Państwowej Szkole Budownictwa w Poznaniu, przy ul. Rybaki 17. Powstał wówczas polska szkoła budowlana miała swoją siedzibę w budynku niemieckiej szkoły Königliche Baugewerkschle.
W XIX wieku na terenie Niemiec powstało kilkadziesiąt szkół budowlanych. Taka szkoła powstała również w 1891 roku w Poznaniu. Część tych szkół była utrzymywana przez państwo, a część tak jak szkoła w Poznaniu przez państwo i miasto. Początkowo miała siedzibę w budynku szkoły realnej przy ulicy Wrocławskiej. Wraz z powołaniem nowej szkoły rozpoczęto budowę nowego gmachu na działce między obecnymi ulicami Rybaki, Łąkową i Krakowską. Zajęcia w nowym budynku rozpoczęły się w 1894 roku. Była to ważna instytucja dla rozwoju miasta, kształcąca średnie kadry budowlane.
W 1919 roku po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w budynku na Rybakach rozpoczęła działalność Państwowa Szkoła Budownictwa. Jej dyrektorem został Jan Rakowicz. Wśród nauczycieli najwcześniejszego okresu byli Adam Ballensztedt – twórca projektu budynku Uniwersytetu Ekonomicznego przy Al. Niepodległości, prezes stowarzyszenia Techników Polskich w Poznaniu w okresie międzywojennym, Lucjan Ballensztedt twórca mostów Św. Rocha i Królowej Jadwigi, kierownik Katedry Mechaniki Budowli Politechniki Poznańskiej, Lucjan Wejchert projektant domu dla profesorów Uniwersytetu Poznańskiego przy ul. Libelta i rozbudowy szpitala przy u. Długiej.
Monumentalny budynek szkoły stanął wewnątrz fragmentu miasta powstałego po niwelacji zabudowań obronnych w pobliżu dawnej Bramy Wildeckiej. Budynek szkoły budowlanej został wzniesiony jako wolnostojący. W połowie ubiegłego wieku dokonano rozbudowy o nowe skrzydło. Starszą część zwyczajowo określa się budynkiem głównym, nową – przybudówką.
Budynek główny jest obiektem czterokondygnacyjnym w całości podpiwniczonym z dostępnym nieużytkowym poddaszem. Długość budynku wynosi 41,30 m a szerokość 19,82 m. Ściany nośne budynku tworzą układ podłużny o trzech traktach, środkowy – korytarzowy i zewnętrzne z salami lekcyjnymi, aulą i pomieszczeniami administracyjnymi i klatką schodową. Ściany budynku są murowane z cegły ceramicznej pełnej. Grubość ścian zmienia się wraz z wysokością budynku. Cegła użyta do wzniesienia budynku ma wymiary 25 x 12 x 6,5 cm to tzw. „cegła cesarska“.
Do budynku prowadzą trzy wejścia. Główne wejście od strony ul. Rybaki znajduje się w części ryzalitowej fasady zachodniej. Wejście od strony ul. Rybaki jest wyraźnie ważniejsze z bogato opracowanym westybulem i kamiennymi stopniami klatki schodowej. Od strony ul. Łąkowej wejście usytuowane jest na wprost furtki w środkowej części płytkiego zdwojonego ryzalitu . Na zewnętrznej ścianie budynku zachowała się lampa z nazwą ulicy numerem Łąkowa 11.
W budynku jest jeszcze jedno wejście – od strony ulicy Krakowskiej. W głównym budynku szkoły stropy nad pomieszczeniami piwnicznymi oraz korytarzach wszystkich kondygnacji wykonane są jako sklepienia ceglane odcinkowe. Przekrycie sal lekcyjnych stanowi układ dwuteowych stalowych podciągów i prostopadle do nich ułożonych belek stropu drewnianego.
Budynek szkoły budowlanej na Rybakach jest nieodłącznym elementem krajobrazu miejskiego ze względu na swój charakterystyczny wygląd. W budynku na Rybakach od początku była szkoła budowlana.
Od 125 lat kształcą się w nim budowniczowie, a od stulecia adepci budownictwa w polskiej szkole.
Dla wszystkich techników budynek jest wspaniałym zbiorem podręcznikowych przykładów elementów i detali architektonicznych.
Autor mgr inż. Dorota Rajewska-Durniewicz